Ερντογάν: με το βλέμμα στην Προεδρία, η ειρήνη με τους Κούρδους
Ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν
Μετά την κατάπαυση του πυρός από το PKK, που εξήγγειλε την Πέμπτη από το νησί-φυλακή του Ιμραλί ο ηγέτης του Αμπντουλάχ Οτζαλάν, ξεκινά μια μακρά και δύσκολη διαδικασία για την εξεύρεση μιας πολιτικής λύσης στο κουρδικό ζήτημα της Τουρκίας, σημειώνει η γαλλική εφημερίδα Liberation.
Στα 29 χρόνια που κρατά ο «βρόμικος πόλεμος», έχουν υπάρξει ήδη τέσσερις ανακωχές, αρκετές διαπραγματευτικές προσπάθειες και ένα «κουρδικό άνοιγμα» του πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν την άνοιξη του 2009.
Αυτή τη φορά, όμως, οι ειρηνευτικές προοπτικές φαίνεται να είναι ρεαλιστικές. «Υπάρχει μια συμβολική ρήξη, που φαίνεται από το γεγονός ότι ο ηγέτης του ΡΚΚ τίθεται στο κέντρο των διαπραγματεύσεων», επισημαίνει ο καθηγητής Αχμέτ Ινσέλ, ιδρυτής του περιοδικού Birikim.
Άλλοτε υπ’ αριθμόν ένα δημόσιος εχθρός, ο φυλακισμένος Οτσαλάν αναδεικνύεται τώρα σε «ανεκτίμητο συνομιλητή». Όπως γράφει ο Μαρκ Σεμό, «ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού αναγνωρίζει ότι ο χαρισματικός πρωθυπουργός και ο κούρδος ηγέτης είναι σήμερα οι μόνοι πολιτικοί στην Τουρκία που διαθέτουν ένα όραμα».
«Το μοναδικό πρόβλημα είναι ότι κανείς από τους δύο δεν είναι πραγματικά δημοκράτης», λέει ο Σολί Οζέλ, ειδικός διεθνών θεμάτων και αρθρογράφος στην καθημερινή εφημερίδα HaberTurk.
Αυτό το ειρηνευτικό στοίχημα, όπου και οι δύο πλευρές «παίζουν τα ρέστα τους», στηρίζεται σε μια συνειδητοποίηση της πραγματικότητας. «Πριν από τριάντα χρόνια, ο Οτσαλάν και το ΡΚΚ πίστευαν ότι μπορούσαν να κερδίσουν την ανεξαρτησία με τα όπλα», τονίζει ο Ινσέλ.
«Παρόλο όμως που το κουρδικό ζήτημα απέκτησε κεντρική θέση στην τουρκική πολιτική ατζέντα, έγινε σαφές με την πάροδο των ετών ότι η νίκη των Κούρδων είναι εξίσου αδύνατη με τη συντριβή του αντάρτικου από την Άγκυρα».
Ο Ερντογάν, από την πλευρά του, βλέπει καθαρά τα νέα περιφερειακά δεδομένα. Στο βόρειο Ιράκ, η περιφερειακή κυβέρνηση του Μασούντ Μπαρζανί καλλιεργεί όλο και πιο ισχυρούς οικονομικούς δεσμούς με την Τουρκία, από την οποία σκοπεύει άλλωστε να διοχετεύσει το πετρέλαιο της περιοχής προς τις άλλες αγορές.
Σε μια Συρία που βυθίζεται στο χάος, οι Κούρδοι διεκδικούν και εκεί την αυτονομία τους στις περιοχές όπου αποτελούν την πλειοψηφία. Αυτό σημαίνει για την Τουρκία εκατοντάδες χιλιόμετρα στα σύνορά της όπου ζει η πλειοψηφία των 15 εκατομμυρίων Κούρδων της χώρας.
Τα δεδομένα αυτά οδηγούν σε μια αλλαγή πολιτική της Τουρκίας, ώστε το «κουρδικό πρόβλημα» να μετατραπεί σε περιφερειακό πλεονέκτημα.
Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, στον πρώτο πόλεμο του Κόλπου, ο τότε πρόεδρος Τουργκούτ Οζάλ μιλούσε για μια «τουρκοκουρδική» ομοσπονδία.
«Αν η Άγκυρα καταφέρει να αποκτήσει ειρηνικές σχέσεις με τον κουρδικό της πληθυσμό», τονίζει ο Αχμέτ Ινσέλ, «ολόκληρος ο κουρδικός κόσμος θα στραφεί προς μια Τουρκία που θα διαπραγματεύεται από ισχυρότερες θέσεις την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
«Είμαι έτοιμος να πιω το δηλητήριο για να φτάσουμε στην ειρήνη», έλεγε πριν από λίγες ημέρες ο Ερντογάν, ο οποίος σκοπεύει να χρησιμοποιήσει αυτή την ειρηνευτική υπόσχεση για να αποσπάσει σε ένα μελλοντικό δημοψήφισμα μια σημαντική ενίσχυση των εξουσιών του προέδρου.
Το 2015 άλλωστε, ο πρόεδρος θα εκλεγεί για πρώτη φορά με καθολική ψηφοφορία. Και ο πρωθυπουργός της Τουρκίας υπολογίζει στη στήριξη των Κούρδων.
Το φιλοκουρδικό κόμμα BDP και ο ίδιος ο Οτσαλάν τάχθηκαν ανοιχτά τον τελευταίο καιρό υπέρ μιας προεδρικής δημοκρατίας, ενώ δεν λείπουν εκείνοι – τόσο στους κόλπους της αριστερής αντιπολίτευσης όσο και στους κόλπους του ίδιου του κόμματος – που ανησυχούν για την ενίσχυση των εξουσιών του «νέου σουλτάνου», καταλήγει στην ανάλυσή της η Liberation
Στα 29 χρόνια που κρατά ο «βρόμικος πόλεμος», έχουν υπάρξει ήδη τέσσερις ανακωχές, αρκετές διαπραγματευτικές προσπάθειες και ένα «κουρδικό άνοιγμα» του πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν την άνοιξη του 2009.
Αυτή τη φορά, όμως, οι ειρηνευτικές προοπτικές φαίνεται να είναι ρεαλιστικές. «Υπάρχει μια συμβολική ρήξη, που φαίνεται από το γεγονός ότι ο ηγέτης του ΡΚΚ τίθεται στο κέντρο των διαπραγματεύσεων», επισημαίνει ο καθηγητής Αχμέτ Ινσέλ, ιδρυτής του περιοδικού Birikim.
Άλλοτε υπ’ αριθμόν ένα δημόσιος εχθρός, ο φυλακισμένος Οτσαλάν αναδεικνύεται τώρα σε «ανεκτίμητο συνομιλητή». Όπως γράφει ο Μαρκ Σεμό, «ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού αναγνωρίζει ότι ο χαρισματικός πρωθυπουργός και ο κούρδος ηγέτης είναι σήμερα οι μόνοι πολιτικοί στην Τουρκία που διαθέτουν ένα όραμα».
«Το μοναδικό πρόβλημα είναι ότι κανείς από τους δύο δεν είναι πραγματικά δημοκράτης», λέει ο Σολί Οζέλ, ειδικός διεθνών θεμάτων και αρθρογράφος στην καθημερινή εφημερίδα HaberTurk.
Αυτό το ειρηνευτικό στοίχημα, όπου και οι δύο πλευρές «παίζουν τα ρέστα τους», στηρίζεται σε μια συνειδητοποίηση της πραγματικότητας. «Πριν από τριάντα χρόνια, ο Οτσαλάν και το ΡΚΚ πίστευαν ότι μπορούσαν να κερδίσουν την ανεξαρτησία με τα όπλα», τονίζει ο Ινσέλ.
«Παρόλο όμως που το κουρδικό ζήτημα απέκτησε κεντρική θέση στην τουρκική πολιτική ατζέντα, έγινε σαφές με την πάροδο των ετών ότι η νίκη των Κούρδων είναι εξίσου αδύνατη με τη συντριβή του αντάρτικου από την Άγκυρα».
Ο Ερντογάν, από την πλευρά του, βλέπει καθαρά τα νέα περιφερειακά δεδομένα. Στο βόρειο Ιράκ, η περιφερειακή κυβέρνηση του Μασούντ Μπαρζανί καλλιεργεί όλο και πιο ισχυρούς οικονομικούς δεσμούς με την Τουρκία, από την οποία σκοπεύει άλλωστε να διοχετεύσει το πετρέλαιο της περιοχής προς τις άλλες αγορές.
Σε μια Συρία που βυθίζεται στο χάος, οι Κούρδοι διεκδικούν και εκεί την αυτονομία τους στις περιοχές όπου αποτελούν την πλειοψηφία. Αυτό σημαίνει για την Τουρκία εκατοντάδες χιλιόμετρα στα σύνορά της όπου ζει η πλειοψηφία των 15 εκατομμυρίων Κούρδων της χώρας.
Τα δεδομένα αυτά οδηγούν σε μια αλλαγή πολιτική της Τουρκίας, ώστε το «κουρδικό πρόβλημα» να μετατραπεί σε περιφερειακό πλεονέκτημα.
Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, στον πρώτο πόλεμο του Κόλπου, ο τότε πρόεδρος Τουργκούτ Οζάλ μιλούσε για μια «τουρκοκουρδική» ομοσπονδία.
«Αν η Άγκυρα καταφέρει να αποκτήσει ειρηνικές σχέσεις με τον κουρδικό της πληθυσμό», τονίζει ο Αχμέτ Ινσέλ, «ολόκληρος ο κουρδικός κόσμος θα στραφεί προς μια Τουρκία που θα διαπραγματεύεται από ισχυρότερες θέσεις την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
«Είμαι έτοιμος να πιω το δηλητήριο για να φτάσουμε στην ειρήνη», έλεγε πριν από λίγες ημέρες ο Ερντογάν, ο οποίος σκοπεύει να χρησιμοποιήσει αυτή την ειρηνευτική υπόσχεση για να αποσπάσει σε ένα μελλοντικό δημοψήφισμα μια σημαντική ενίσχυση των εξουσιών του προέδρου.
Το 2015 άλλωστε, ο πρόεδρος θα εκλεγεί για πρώτη φορά με καθολική ψηφοφορία. Και ο πρωθυπουργός της Τουρκίας υπολογίζει στη στήριξη των Κούρδων.
Το φιλοκουρδικό κόμμα BDP και ο ίδιος ο Οτσαλάν τάχθηκαν ανοιχτά τον τελευταίο καιρό υπέρ μιας προεδρικής δημοκρατίας, ενώ δεν λείπουν εκείνοι – τόσο στους κόλπους της αριστερής αντιπολίτευσης όσο και στους κόλπους του ίδιου του κόμματος – που ανησυχούν για την ενίσχυση των εξουσιών του «νέου σουλτάνου», καταλήγει στην ανάλυσή της η Liberation
Fransız gazetesi Liberation ‘ a göre İmralı cezaevindeki Abdullah Öcalan’ın ilan ettiği PKK ateşkesinden sonra Türkiye’deki Kürt sorununa siyasi bir çözüm bulmak için zor ve uzun bir süreç başladı.
29 yıl süren kirli savaşta 4 ateşkes , çok sayıda müzakere ve başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın 2009 senesinin baharında ilan ettiği ‘’ kürt açılımı ‘’ yaşandı.
Ancak bu sefer barış süreci gerçekçi görünüyor.Birikim dergisinin kurucusu ,öğretim üyesi Ahmet İnsel manevi bir kırılma yaşandığını ve PKK liderinin müzakerelerin merkezine yerleştirildiğini vurguluyor.
Bir zamanların bir numaralı düşmanı olan hapisteki Öcalan paha biçilmez bir müzakereci olarak öne çıkıyor.Mark Semo’nun yazısında belirttiği gibi ‘’ bugün halkın büyük bir kısmı karizmatik başbakanı ve Kürt lideri Türkiye’de vizyon sahibi iki siyasi lider olarak görüyor ‘’ .
Habertürk gazetesinden , köşe yazarı ve uluslararası ilişkiler uzmanı Soli Özel ‘’ tek problem iki taraftan hiçbirinin de gerçekten demokrat olmaması ‘’ diyor.
‘’ İki tarafın da son kozlarını oynadığı bu barış kumarı pragmatizmin farkındalığına dayanıyor.30 sene önce Öcalan ve PKK bağımsızlıklarına silahla kavuşabileceklerine inanıyorlardı ‘’ diye vurguluyor Ahmet İnsel.
Kürt sorunu Türkiye’nin siyasi gündeminde merkezi bir yer edinse de yıllar geçtikçe Kürtlerin zafer kazanamayacağı Ankara’ nın da gerillaları tümden yok edemeyeceği ayan beyan ortaya çıktı.
Öte yandan Erdoğan , yeni bölgesel gelişmeleri iyi okuyor.Kuzey Irak’ta Mesut Barzani hükümeti Türkiye ile çok daha güçlü ekonomik bağlar tesis ediyor ve Türkiye üzerinden bölgenin petrolünü başka pazarlara ulaştırmayı amaçlıyor.
Kaostaki Suriye’de de Kürtler çoğunlukta oldukları bölgelerde özerklik talep ediyorlar.Bu Türkiye için ülkede yaşayan 15 milyon kürdün çoğunluk teşkil ettiği bölgeyle Suriyedeki bu bölge arasında yüzlerce kilometrelik sınır anlamına geliyor.Bütün bu faktörler Türkiye’nin siyasetinde bir değişikliğe yol açtı hatta Kürt sorunu bölgesel bir avantaja dönüştü.Daha doksanlı yılların başlangıcında ilk körfez savaşı sırasında zamanın cumhurbaşkanı Turgut Özal bir Türk - Kürt federasyonundan bahsetmişti.
‘’ Eğer Ankara , Kürt nüfusuyla barışçıl ilişkiler geliştirirse bütün Kürt dünyasının dikkati
güçlü bir pozisyonda Avrupa Birliğine giriş müzakereleri yürüten bir Türkiye’nin üzerinde olacaktır ‘’ diyor Ahmet İnsel.
Birkaç gün önce barış için zehir içmeye hazır olduğunu söyleyen Erdoğan barış vaadini cumhurbaşkanlığı için yapılacak olan halk oylamasında önemli bir koz olarak kullanmayı amaçlıyor.2005 ‘te cumhurbaşkanı ilk defa halk tarafından seçilecek.Türkiye’nin başbakanı Kürtler’in desteğini alacağını hesap ediyor.Liberation : ‘’ Kürt partisi BDP ve Öcalan son zamanlarda demokratik başkanlık lehine açıktan destek veriyor .Bu arada gerek Ak partinin kendi içinde gerekse sol muhalefette ‘’ yeni padişahın ‘’ yetkilerinin daha da artmasından endişe edenler de yok değil ‘’ diyerek analizine son veriyor.
Kelimeler :
διαδικασία : süreç
εξεύρεση : bulma
ανακώχη : ateşkes
ρήξη : kırılma
τίθεμαι : yerleşmek , yer almak
υπο αριθμόν ένα : bir numaralı
διαθέτω : sahip olmak
όραμα : vizyon
συνομιλήτης : müzakereci
σκοπεύω : amaçlamak
βυθίζομαι : batmak
δεδομένο : faktör
οδηγώ : yol açmak ,neden olmak
αποσπώ : almak ,elde etmek
καθολικός - ή - ό : toplu , genel
τάσσομαι υπέρ : taraftar olmak
κόλπος : kalp
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder